شغلی به نام سیگار پیچی

شغل سیگار پیچی بعد از ورود سیگار از خارج به ایران پدیدار شد. به این صورت که ابتدا سیگارهای پیچیده آن وارد می شد و در دنبال آن توتون سیگار و کاغذ سیگار و قوطی توتون سیگار و هرکس خود توتون را در کاغذ پیچیده استفاده می کرد.

جعفر شهری در این باره می نویسد: سیگار پیچی در دکان های سیگار پیچی شروع شد، دکاکینی که بیش از این توتون چپق و تنباکو می فروختند و سیگار خارجی جزء امتعه شان گردید و پیچیدن آنرا همراه کاتولوگ و دستورالعمل هایی که با توتونها کاغذ سیگارها می آمد فرا گرفتند و ابتدا که جهت آزمایش یکی دو نفری از آنها دست بکار و اندک اندک که همه توتون فروشها به آن داخل شده شاگردانی استخدام و به تدریج سیگار پیچی جزء یکی از مشاغل رسمی پررونق گردید.

شاگرد سیگاری

سیگار پیچی کاری بود ساده و چندان بود که کسی چند روزی با کاغذ و توتون وسائل و طرز کار آن آشنا  شده دستش با تمرین تند میشد، لذا هر بچه پسر و نوجوانی می توانست از عهده آن بر آید و بزودی هم که این حرفه به اختیار پسران از هشت تا پانزده ساله درآمد به دوجهت: یکی از جهت فراوانی بیکاران آنها که بیش از هشتاد درصد این گونه کودکان فارغ از مدرسه و درس و مشق بوده باید کار بکنند و چه کاری از این ساده تر و زود به مزد برس تر و اینکه اینگونه شاگردان را با اجرت قلیلی می توانستند به کار بگیرند، در حالیکه بزرگترهایشان را باید سه چهار برابر مزد بدهند.

دکاکین سیگار فروشی عبارت از جعبه آئینه ای بود و قفسه بندی دورتادور دکان برای جا دادن گیره های تتون و سیگار و کبریت و وسط آن میز دراز با عرض پنجاه، شصت سانتی متر که دو طرف آن بچه سیگار پیچ ها نشسته سیگار می پیچیدند و پشت جعبه آئینه ی جلو فروشنده قرار می دادند

کارکرد این سیگار پیچان به نسبت مبتدی و متبحر بودن از روزی سیصد الی چهارصد تا هزار و دویست سیصد سیگار بود، در اجرت روزانه از ده پانزده شاهی تا دو قران و دو ریال و بعضی که سیگار شمار کار می کردنند.

معایب سیگار دست پیچ

اما معایب سیگار دست پیچ عبارت بود از شلی که زود دود شده تمام می شدند و سفت پیچی که نفس برده مشتری می گفت خنناق گرفتم تا توانستم دو تا پک به آن بزنم و بد پیچیده شدنشان که جائیشان در اثر شل بودن زود تمام و دود میشد و جائیش را هی باید نفس بزنند و خاموش شده کبریت بکشند و بد و خوبی توتونهایشان که مسئله اصلی آنها را تشکیل داده در موقع خرید باید سر و ته سیگار را که رنگ توتونشان فرق نداشته باشد نگاه بکنند.

اگر چه برای این کار که هم جلب نظر مشتری شده و هم تقلب خود را کرده باشند سرو ته سیگار را توتون مرغوب و وسط آن را توتون وسط و خراب پر میکردند، به این طریق که موقع پیچیدن مقداری توتون خوشرنگ در سر و ته کاغذ لول نهاده وسطش را خراب می گذاشتند و زمانی این تقلب آشکار می گردید گه یا توتون خراب زیادتر از اندازه گذاشته شده از سر یا ته سیگار بیرون زده باشد یا در موقع قیچی نمودن سر و ته سیگار از توتون های اضافی توتون خوب بریده شده توتون خراب بیرون زده باشد!

سیگار های خارجی

سیگارهایی که از خارج می آمد اکثرا دارای مارک هایی بودند و اسامی ای که تعدادی از آنها توانستند جا باز کرده بعضی از دور خارج بشوند.

از جمله سیگاری به علامت گربه و سیگاری به اسم «بابایوف» و «دویوف» که سیگار رسمی اکثریت شد و از روی همان سیگارها سیگار پیچ های داخل هم کم کم سیگار های خود را در کاغذ و قوطی ها نهاده مارک هایی برایشان انتخاب نمودند.

در حالی که تا پس از این سیگارها را دانه ای می فروختند و وسیله فروششان جعبه هایی شیشه ای از پهنا به قد سیگار که از زیر و چهار طرف شیشه شده بود و فروشنده مشت کرده هرکس هر چند دانه (نخ) می خواست شمرده تحویلش داده یا در قوطی سیگارش می گذاشتند.

تقلید از سیگار های خارجی

سیگاری که یکی از سیگار فروش های عمده به نام حاج مقسوم از روی جعبه سیگار گربه نشان، جعبه ای به همان شکل و صورت معلوم آن ساخته، سیگارش را بجای سیگار خارجی به خلق الله قالب می نمود.

جریان سیگار و سیگار پیچی با دست همچنان برقرار بود تا دو سه نفر از معتبرینشان ماشین های سیگار پیچی ای وارد کرده و بکار انداختند و هنوز راه حقه بازی با آن را نتوانسته بودند پیدا بکنند که رضا شاه بروی کار آمده اداره دخانیات را دائر نموده و مواد دخانی را در اختیار دولت قرار داد تا کمتر زیان بکنند.

ماشین هایشان را هم خریده ضمیمه کارخانه های دخانیات گردانید و خود صاحبان و فعالان را نیز هر کدام که راغب شدند در آنجا بکار گماشت.